شتابدهنده یا مرکز شتابدهی چیست؟

شتابدهنده کسب و کار

شتابدهنده، مرکز شتابدهی یا شتابدهنده استارتاپ، اسامی مختلفی که این روزها در اکوسیستم کارآفرینی دنیا و ایران و هر شهری همچون مشهد زیاد می شنویم. سوالات مختلف و متعددی در این ارتباط مانند موارد زیر برای افراد ایجاد می شود که در تلاش هستم در یک مجموعه یادداشت پاسخ هایی کوتاه و کاربردی و البته مبتنی بر واقعیت های بین المللی و بومی کشور به برخی از آنها ارائه نمایم.

برخی از سوالات رایج مرتبط با شتابدهنده ها:

 


شتابدهنده کسب و کار چیست؟

نقش شتابدهنده در اکوسیستم کارآفرینی؟

تفاوت شتابدهنده کسب و کار یا مرکز شتابدهی با مرکز رشد و مرکز نوآوری چیست؟

چگونه می توان مجوز راه اندازی یک شتابدهنده را دریافت کرد؟

خدمات یک شتابدهنده چیست؟ چه خدماتی دارای اولویت و اهمیت هستند؟

چند نوع شتابدهنده داریم؟

شتابدهنده دانش بنیان چیست؟

چگونه می توان یک شتابدهنده دانش بنیان شد؟

لیست شتابدهنده های کسب و کار ایران همچون مشهد چگونه است؟

چگونه می توان اطلاعات کاربردی آنها را دریافت کرد و آنها را بهتر شناخت و اطلاعات تماسی آنها را پیدا نمود؟

شتابدهنده آنلاین چیست؟ آیا مناسب عضویت و مفید هستند؟

مدل های تعامل با شتابدهنده ها چه هستند؟

چگونه شتابدهنده مناسب استارتاپ خود را انتخاب کنیم؟

شتابدهنده ها از ارتباط با استارتاپ ها چه منافعی دارند؟

درآمد شتابدهنده ها چیست؟

عموما شتابدهنده ها در چه سالی به سوددهی و نقطه سر به سر می رسند؟

شتابدهنده ها مناسب چه استارتاپ هایی هستند؟

آیا ما باید عضو یک شتابدهنده شویم؟

فاکتورها و شاخص های مورد نظر شتابدهنده ها برای انتخاب استارتاپ ها چیست؟

فرآیند پذیرش و عضویت در شتابدهنده ها چیست؟

دوره های پیش شتاب و دوره شتابدهی در شتابدهنده ها چه هستند؟


شتابدهی

مهمترین و اولین سوال مطرح در این حوزه این است…

فلسفه یا علت وجود شتابدهنده کسب و کار چیست؟

به لطف رویدادهای متعدد، رویکرد راه اندازی کسب و کار به سبک استارتاپی همانند یک موج فراگیر همه دنیا را در بر گرفته است. این موج از سال های ۱۳۹۰ در شهرهای کشور ما همچون تهران و مشهد و اصفهان و … نیز شکل گرفته و هر ساله شاهد تلاش های زیادی برای راه اندازی کسب وکار به سبک استارتاپی در این شهرها همچون اکوسیستم استارتاپی مشهد هستیم.

اما یک کارآفرین در مسیر شکل گیری و تلاش برای راه اندازی یک کسب و کار نوپا، بقا و رشد آن با چالش های بسیار متعددی مواجه است. یافتن یک مساله یا مشکل در بازار به عنوان نیاز بازار، طراحی یک ایده مناسب برای پاسخ دادن به آن نیاز،‌ پیدا کردن هم تیمی های مناسب، تولید محصول یا ارائه خدمت، سرمایه مورد نیاز و هزینه های زیاد راه اندازی کسب وکار و …. تنها بخشی از چالش های موجود در این مسیر است که عموماً کارآفرینان از آن به خوبی اطلاع دارند. عدم وجود مهارت های کسب و کاری لازم، عدم وجود تجربه کارآفرینی، نبود شبکه و ارتباطات قوی برای سرعت دادن به رشد و عدم توان انتخاب مدل مناسب راه اندازی کسب و کار، نبود روش جذب مشتری مناسب و … بخش دوم چالش هایی است که متاسفانه کارآفرینان (خصوصا بنیانگذاران جوان استارتاپ ها و کسب و کارهای دانش بنیان) نسبت به وجود و اهمیت آنها غافل هستند. این چالش ها در کنار نامساعد بودن فضای کسب و کار و رقابت بالا و چالش های اقتصادی موجود، همه و همه علت نرخ بالای شکست در این مسیر است.

حتما این جمله را شنیده اید که به صورت میانگین در دنیا، از هر ۱۰۰ اقدام برای راه اندازی کسب و کار و استارتاپ، تقریبا بالای ۹۵ درصد منجر به شکست می شوند. این آمار ناشی از چالش های یاد شده بالاست.

شکست استارتاپ

البته آنقدر ۵ درصد دیگر به لحاظ موفقیت و رشد درآمد، جذاب هستند که همچنان همه (هم افراد و هم سازمان ها و شرکت ها) در تلاش برای ورود به این مسیر و ارزش آفرینی برای جامعه و ثروت آفرینی برای خود بوده و البته تلاش مینمایند پیش بینی هایی انجام دهنده تا این نرخ شکست را برای خود پایین تر و احتمال موفقیت خود را بالاتر ببرند و نکته جذاب این موضوع اینست که هیچ کسی نمی تواند قطعا برنده یا بازنده بودن استارتاپ ها را در آغاز راه و در مراحل اولیه پیش بینی کند و این چالش اصلی سرمایه گذاران است.


هیچ کسی نمی تواند به صورت قطعی برنده یا بازنده بودن استارتاپ ها را در مراحل اولیه پیش بینی کند و این چالش اصلی سرمایه گذاران است!


در هر اکوسیستم های کارآفرینی همچون اکوسیستم ایران یا مثلا اکوسیستم مشهد (یا در اصل خراسان رضوی)، برای بالا بردن نرخ موفقیت استارتاپ ها و پایین تر آوردن ریسک کارآفرینی، نهادها و اجزای مختلفی مشغول به ایفای نقش هستند. در کنار پارک علم و فناوری و مراکز رشد کسب وکار همچون مرکز رشد ICT خراسان به عنوان یک مرکز رشد تخصصی یا مرکز رشد دانشگاه فردوسی که در مطلب دیگری به معرفی آنها خواهم پرداخت، چند سالی است در پی همه گیر شدن موج کسب و کارهای استارتاپی،‌ و از سال ۲۰۰۵ شتابدهنده های کسب و کار یا Business Accelerator در دنیا شروع به فعالیت نموده اند.

رشد

شتابدهنده کسب و کار چیست؟

مستقل از مجموعه هایی که به دلیل علاقه مندی به مسائل دیگری همچون (متاسفانه) طمع دستیابی به تسهیلات یا منابع دولتی در پس هر مجوز جدید و تبلیغات ویژه شتابدهنده ها و … که فقط اسم شتابدهنده را یدک میکشند، شتابدهنده های واقعی کسب و کار یا مراکز شتابدهی به عنوان یکی از اجزای اکوسیستم کارآفرینی هر منطقه همچون تهران یا مشهد با ارائه مجموعه ای از خدمات خاص و ویژه و متمرکز (که در این یادداشت با عنوان «خدمات اصلی شتابدهنده های کسب و کار» به آنها اشاره خواهم کرد)، نقش تسهیل گری و حمایت از استارتاپ ها در ابتدای راه اندازی و رشد آنها و پایین آوردن ریسک کارآفرینی و بالابردن نرخ موفقیت کسب و کارهای نوپا را بر عهده دارند و منجر به رشد سریعتر کسب و کارهای نوپا خواهند شد.


نقش شتابدهنده، تسهیل گری و حمایت از استارتاپ ها در ابتدای راه اندازی و رشد خود و پایین آوردن ریسک کارآفرینی و بالابردن نرخ موفقیت و سرعت رشد آنها است.


شتابدهی

این سازمان ها در آمریکا کاملا مستقل از دولت و به صورت خصوصی و در اروپا عمدتا زیر نظر یا تحت حمایت دولت یا اتحادیه اروپا فعالیت میکنند. تجربه بین المللی ثابت نموده است این نهادهای چابک -چنانچه سایر اجزای اکوسیستم کارآفرینی یا استارتاپی منطقه- نقش خود را به درستی ایفا نمایند می توانند به عنوان یک نهاد حامی بسیار اثرگذار باشند. به عنوان مثال هایی از شتابدهنده های شاخص بین المللی می توانم به اولین شتابدهنده دنیا با نام Y Combinator که در سال ۲۰۰۵ شروع به فعالیت کرده و تا سال ۲۰۱۹ ضمن پذیرش بیش از ۲۰۰۰ استارتاپ و داشتن تجربه های موفقی همچون Airbnb و Dropbox و Stripe و … بالغ بر ۵ میلیارد دلار فقط از خروج از استارتاپ های عضو (با تجربه ۱۹۲ خروج) درآمد داشته است و یا Techstars که از سال ۲۰۰۶ شروع به فعالیت نموده و تا سال ۲۰۱۹ با حمایت از ۱۶۰۰ استارتاپ و با ۱ میلیارد دلار از خروج (با ۱۳۴ خروج)، Angelpad از ۲۰۱۰ و با ۵۰۰ میلیون دلار و DreamIT Ventures با ۴۰۰ میلیون دلار که همه شتابدهنده های آمریکایی و شتابدهنده SeedCamp مستقر در انگلستان که از سال ۲۰۰۷ شروع به فعالیت کرده و حدود ۱۲۰ استارتاپ عضو و ۱۴۰ میلیون دلار از خروج و … (منبع) اشاره نمایم.

اگر بتوانیم استارتاپ ها را به عنوان کسب و کارهای نوپا به نهال تازه متولد شده یک گیاه یا نوزاد انسان یا کودک تشبیه نماییم که در آینده ای نزدیک به کسب و کارهای دانش بنیان تبدیل خواهند شد،‌ شتابدهنده های کسب وکار همانند گلخانه یا مهد کودک ماموریت حمایت و رشد و توانمندسازی این کسب و کارهای نوپا را در ماه های آغازین زندگی خود بر عهده دارند. مراکزی که خدمات و منابع مالی و غیر مالی موردنیاز این کسب و کارها را گردآوری کرده و با ایجاد یک ارتباط مبتنی بر منافع مشترک (در یادداشت با عنوان «مدل های درآمدی شتابدهنده ها چیست؟» اشاره خواهم کرد) این خدمات و منابع را به شکل رایگان یا ارزان قیمت به استارتاپ ها ارائه می نمایند تا در حد توان  احتمال موفقیت آنها را افزایش داده و ریسک کارآفرینی آنها را کاهش دهند.

یک فعال استارتاپی، یک استارتاپ، دانشگاه، مرکز آموزشی، سرمایه گذار، یک مشاور تخصصی و … تفاوتی ندارد،‌ اطلاع از نقش و کارکرد مراکز شتابدهی کسب و کار در یک اکوسیستم به ما در درک ارتباط و ایجاد پیوند درست و تعامل با این مجموعه ها کمک شایانی خواهد کرد.

به نظر شما شتابدهنده ها چه نقشی می توانند در توسعه اکوسیستم داشته باشند؟
آیا این سازمان های نونهاد میتوانند به درستی این نقش را ایفا نمایند؟

قبلی «
بعدی »

۳ دیدگاه ها

  1. شتاب دهنده چیست سوالی هست که مقاله های مختلفی درموردش نوشته شما
    مطلب شما هم مطلب کاملی هست. ممنون از شما
    بسیار عالی میشه اگر به معرفی شتابدهنده های ایرانی و خارجی مانند پیدایش و… هم بپردازید.

  2. مقاله شتابدهنده چیست خیلی خوب بود و شتابدهنده ها رو به خوبی توصیف کردین ممنون از شما

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *